10 januari 2016

Nieuwsbrief januari 2016

Beste lezer,

Met deze nieuwsbrief willen we u graag informeren over de ontwikkelingen rond en in het VitalITylab. In deze editie aandacht voor:
  •           Startconferentie  samenwerken aan innovaties voor vitaliteit en zorg - Zoetermeer
  •           De nieuwe website
  •          De afronding van drie onderzoeken
  •          Design Thinking workshops
  •          Vooruitblik eerste helft 2016
  •          Dilemma’s bij valorisatie na het werken met doelgroepen



Startconferentie - Naar een stad met vitale inwoners - samen werken aan innovaties voor vitaliteit en zorg voor Zoetermeer
Op 21 januari organiseert de gemeente Zoetermeer, in nauwe samenwerking met het VitalITylab van de Haagse Hogeschool, een startconferentie rond innovatie in vitaliteit en zorg. Het doel is het bij elkaar brengen van diverse belanghebbenden rond een aantal belangrijke vraagstukken in vitaliteit en zorg. Dit zou moeten leiden tot kennisuitwisseling, inspiratie, maar belangrijker nog: de intentie van mensen en diverse organisaties, om rond bepaalde vraagstukken de komende periode te gaan samenwerken en tot concrete innovaties te gaan komen – door het implementeren (en waar nodig aanscherpen) van bestaande ideeën en oplossingen tot het verzinnen van nieuwe innovaties. Hiermee vormt de conferentie het startpunt voor een meerjarige innovatieagenda zorg van de gemeente Zoetermeer en betrokken partijen.
Het programma belooft veel interactie en inspiratie – van een ‘Wereld Draait Door sessie’ met o.a. Bert Mulder, tot een carrousel van presentaties (met oa Gert Evers, Tinus Jongert, en ondergetekende) en workshops gericht op concrete vraagstukken waarin organisaties (hopelijk) de intentie uitspreken met elkaar aan de slag te willen.  Denk aan vragen als ‘hoe langer maar dan wel veilig thuis blijven wonen’, ‘hoe activeren kwetsbare doelgroepen’, ‘hoe komen tot innovatie in zorgprocessen’, ‘welke nieuwe woonvormen zijn gewenst’, ‘hoe ontzorgen mantelzorgers?’. Kortom: een zeer relevante conferentie!
Aanmelden is nog beperkt mogelijk via: http://www.zoetermeer.nl/aanmeldingconferentie. Het loopt storm (op dit moment 133 aanmeldingen, vanuit diverse organisaties – o.a. zorg & welzijn, gemeenten, bedrijven, onderwijs).  Met name studenten worden uitgenodigd!

De nieuwe website
Proud to present: we hebben nu een website voor het VitalITylab – http://vitalitylab.blogspot.nl
U vindt op deze website een beschrijving van het lab, nieuws, impressies en eindrapportages van onderzoeken en diverse methodesets die wij graag inzetten bij onze onderzoeken.


Afronding van drie onderzoeken

Onderzoek 1 – Virtual Reality voor kerkbezoek ouderen
In het kader van de onderzoekslijn ‘Vitale Ouderen’ heeft een studententeam onderzoek gedaan naar de toegevoegde waarde en haalbaarheid van een Virtual Reality-toepassing voor ouderen die niet langer hun kerk kunnen bezoeken. Het team deed dit in nauwe samenwerking met 7 ouderen, de Hindoestaanse Ouderenbond Zoetermeer, de enkele Mandirs (Hindoestaanse kerken). De conclusies van dit onderzoek: Een VR toepassing waarmee ouderen, vanuit thuis, een kerkdienst kunnen bijwonen (alsof ze erbij zijn – beeld en geluid) sluit goed aan op behoeften van de ouderen. Wel zijn aandachtspunten de technische complexiteit, kosten en onvolwassenheid van de technologie en de bandbreedte voor het ‘live’ doorsturen van 360-graden beelden en geluid.
Begeleiding en ondersteuning bij dit onderzoek werd gegeven vanuit Ordina, DutchVR, AskRoger.
Een hartelijk dank aan studenten en betrokken organisaties!




Tevens is een film gemaakt met een impressie van het onderzoek, zie hier: http://vitalitylab.blogspot.nl/2015/11/filmimpressie-onderzoek-vr-voor.html

Onderzoek 2 – Vervolgonderzoek Ello
Ook in het kader van de onderzoekslijn ‘Vitale Ouderen’ heeft een studententeam een vervolgonderzoek gedaan naar een oplossing om ouderen en jongeren (die VO-onderwijs volgen) te verbinden. Uit een eerder onderzoek was een oplossing gekomen, waarbij ouderen klusjes konden publiceren, die daarna, onder regie van een docent, werden uitgezet naar VO-leerlingen, in het kader van hun maatschappelijke stage-punten. Het team heeft opnieuw onderzoek gedaan onder ouderen, maar nu ook bij scholen en bij VO-leerlingen. Op basis hiervan is het concept verder aangescherpt. De conclusies: het concept wordt nog steeds zeer positief gezien door de ouderen, maar ook door VO-leerlingen. Scholen bleken nog lastig te benaderen – dit zal meer onderzoek vragen.  Het onderzoek is uitgevoerd in opdracht van de gemeente Zoetermeer, in samenwerking met samenwerkende ouderenbonden Zoetermeer (OSO). Hartelijk dank aan de studenten en betrokken organisaties!

Onderzoek 1 en onderzoek 2 is feestelijk afgesloten met een gecombineerde presentatie en lunch voor de betrokken ouderen uit beide onderzoeken. Een impressie:
















Onderzoek 3 – Versnellen van adoptie - Structureren uitrol van Miind-applicatie bij Parnassie
Het VitalITylab doet naast ontwerpgericht onderzoek, ook onderzoek/advisering rond versnelling van bestaande innovaties. Een goed idee is immers pas een waardevolle innovatie als het breed gebruikt wordt!
In dit kader heeft een studententeam onderzoek/advisering gedaan bij de Parnassiagroep (PG). PG heeft in samenwerking met een externe partij een communicatie-oplossing ontwikkeld, gericht op het ondersteunen van (ex)psychotische clienten in hun sociale cohesie. Deze kwetsbare groep loopt het risico op sociaal isolement. De Miindtool helpt deze clienten, door online chat en videodiensten te leveren, waarbij de cliënten met lotgenoten in een team kunnen communiceren, hierbij ondersteund door een ervaringsdeskundige en leden van een behandelteam. Invoering van de Miindtool vraagt uiteraard een slimme strategie met diverse veranderkundige interventies om zo behandelteams te motiveren en te begeleiden in de adoptie van deze tools in hun behandelend repertoire. Het studententeam heeft op basis van een grondige contextanalyse en veranderkundige concepten een begin gemaakt aan een draaiboek voor implementatie bij een behandelteam. Het project is uitgevoerd in opdracht van Parnassia, in samenwerking met Yoom.
Hartelijk dank aan de studenten en betrokken organisaties!
De eindrapportage is op aanvraag verkrijgbaar.  

Design Thinking workshops
Ook in deze afgelopen periode heeft het VitalITylab weer een aantal workshops georganiseerd rond ‘Design Thinking’:
  • Voor incubator Crosspring (http://www.crosspring.com/), gevestigd in de Dutch Innovation Factory (waar ook het VitalITylab is gevestigd) is een workshop gegeven voor 6 startups uit diverse landen van Europa in het kader van de ‘Startup Scale Up week’.  
  • Voor de minor Smart Cities, faculteit IT&Design (onder begeleiding van Andries Hiskes, waarin studenten vanuit IT&Design samenwerkte met studenten SPH, rond vitaliteit Ouderen)
  • Voor de minor Social Work Online, faciliteit Sociaal Werk en Educatie (onder begeleiding van Bart Lamboo, waarin studenten doelgroepgericht onderzoek doen en oplossingen ontwerpen)
  • Voor faculteit IT&Design, in het kader van de onderwijsdag , is een design thinking workshop gefaciliteerd rond de vraag ‘Hoe kan het Studie Loopbaan Begeleiding worden verbeterd’. Hierbij is gewerkt vanuit het perspectief van de SLB-er, maar werd naar aanleiding van de workshop geconcludeerd dat het perspectief van de student hierbij ook essentieel zal zijn.

Tevredenheidsmetingen rond deze workshops gaven zeer goede resultaten.

Ook interesse in zo’n workshop? Om over Design Thinking te leren, of op een creatieve, empathische wijze met een vraagstuk uit uw organisatie aan de slag te gaan? Neem contact op!

Vooruitblik eerste helft 2016
We kijken uit naar een aantal mooie onderzoeken en kansen:
  • De startconferentie en de vervolgstappen rond de innovatieagenda rond vitaliteit en zorg
  • Onderzoekslijn Vitale Ouderen: onderzoeken met (mogelijk) KPN-Zorg, Florence, Gemeente Zoetermeer
  • Onderzoekslijn Vitale Studenten: onderzoeken met (mogelijk)AskRoger
  • Het werken met een proeftuin ‘Big Data’ voor vraagstukken in zorg en vitaliteit, in samenwerking met ATOS
  • Een nauwere samenwerking met lectoraat Gezonde Levensstijl in een stimulerende omgeving (Sanne de Vries, Tinus Jongert), Mantelzorg(Gert Evers) en lectoraat IT & Samenleving (Bert Mulder)

 In de periode mei – juli zullen we weer aan de slag gaan met 16 studenten Business IT & Management in het kader van hun major ‘Sociale Innovatie en Service Design’. Mocht u, vanuit uw organisatie, vraagstukken hebben rond behoeften van specifieke doelgroepen op het gebied van Vitaliteit en Zorg, en op een innovatieve manier hiermee aan de slag willen gaan, waarbij u ook een betekenisvolle bijdrage levert aan de ontwikkeling van studenten, neem dan contact op!

Dilemma’s bij valorisatie bij het werken met doelgroepen
Vanuit het VitalITylab geloven we heel sterk in het werken met doelgroepen zelf. Het ontwikkelen van concepten niet voor, maar samen met mensen. We noemen dit human centered design, en gebruiken hierbij diverse methoden en technieken, die onder de noemer design thinking, service design en user experience design vallen. Zo’n samenwerking met mensen uit een doelgroep heeft een groot aantal voordelen:
  • Doelgroep: ideeën worden ontwikkeld vanuit behoeften en input van deze doelgroep, maar de ervaring van het samenwerken kan ook al prettig zijn
  • Studenten: werken met echte mensen geeft een veel betekenisvollere leerervaring, meer realistische dynamiek en veel feedback
  • Opdrachtgevers: krijgen belangrijke nieuwe inzichten over hun doelgroepen, en krijgen nieuwe inzichten en ideeën over mogelijke oplossingen


Op diverse plaatsen binnen de Haagse hogeschool worden dit soort aanpakken gevolgd. Op basis van diverse gesprekken, maar ook de eigen ervaring bij het VitalITylab, zien we een groeiend aandachtspunt: het nauw samenwerken met doelgroepen is geen neutrale actie – het beïnvloedt ook de doelgroep zelf. Voor een deel is dit direct positief – zo hebben onderzoeken onder ouderen ook geleid tot bewustwording bij de ouderen zelf, en tot simpelweg plezier in het gebeuren: mensen over de vloer, een gezamenlijke lunch. Maar er gebeurt natuurlijk ook iets anders: indien ideeën met een doelgroep worden ontwikkeld die aanslaan, die een behoefte zouden kunnen vervullen, ontstaan ook verwachtingen, hoop.
We merken dat we nog geen goede manier hebben om hiermee om te gaan. Het vraagt uiteraard valorisatie – het daadwerkelijk realiseren van oplossingen, meestal door andere partijen. Als Haagse hogeschool kunnen we opdrachtgevers van A naar B brengen, maar van B naar C geldt een andere dynamiek, met zaken als ondernemerschap, launching customers, echte ontwikkeling, intellectual property. We zijn hier nog zoekende in. Je kunt studenten activeren zo’n idee als bedrijf te starten, maar als Hogeschool worden we ook afgerekend op tijdig afstuderen!
Het grote risico dat we zien is het afhaken van doelgroepen: ‘ja hoor eens, ik heb allerlei leuke ideeën helpen ontwikkelen, maar er gebeurt niets’. En dat is ook begrijpelijk. Deels vangen we dit nu op door goede communicatie en meer duurzame onderzoekslijnen, waarin we ideeën ook echt verder uitwerken. Maar ergens moet het stokje worden overgegeven. Tips welkom!

Met vriendelijke groet,

Roeland Loggen





Geen opmerkingen:

Een reactie posten